TRUMP ĐÓNG VAI TỔNG THỐNG MỸ TRÊN TV

TRUMP ĐÓNG VAI TỔNG THỐNG MỸ 

                         TRÊN TV                                          

(Hình hí hoạ của Tom Janssen, the Mercury News)

Dr. Tristan Nguyễn

Cuộc sống và làm việc của một nhiệm kỳ tổng thống Mỹ đã đuợc các đạo diễn và nhà làm phim Mỹ hư cấu những chi tiết tưởng tượng và một số sự kiện thực tế để chuyện phim hấp dẫn lôi cuốn người xem.  Điển hình có phim Scandal được kết hợp hư cấu chi tiết giả sử và sự kiện thực tế ở thời kỳ TT George W. Bush với nam diễn viên Tony Goldwyn đóng vai tổng thống Mỹ được trình chiếu trên đài truyền hình ABC trong thời gian tháng 4/2012 cho tới tháng 5/2017 có nhiều người xem. Từ ngày 20/1/2017 cho tới hôm nay có tài tử Donald Trump đang đóng vai tổng thống Mỹ thứ 45 được trình chiếu thường xuyên hàng ngày và bình luận về tư cách, thái độ và kiểu cách của nam diễn viên Trump trên các đài truyền hình Mỹ.  Donald Trump luôn luôn quan tâm tới việc có nhiều người ưa thích chuyện phim của Trump đóng vai diễn chính hay không.  Quả thật mỉa mai Donald Trump chỉ đóng vai tổng thống Mỹ, Trump thực sự không phải tổng thống Mỹ của chúng ta.

Quyền lực của tổng thống Mỹ trong phim trên TV có lẽ nhiều hơn, có vẻ tuyệt đối hơn quyền lực của tổng thống Mỹ trên thực tế chính trị Mỹ hiện tại.  TT Trump chợt phát hiện một sự thật, từ trước đến giờ vẫn thế, là tổng thống Mỹ không phải vua Mỹ, nên quyền lực của tổng thống có giới hạn.  TT Trump đã tưởng lầm rằng tổng thống Mỹ như nhà vua có quyền lực vô hạn.  Thực ra TT Trump đã tự làm cho cái quyền hành pháp của mình ít có hiệu quả hơn, vì các ngành tư pháp và lập pháp trong chính phủ Mỹ được độc lập, ngang hàng với hành pháp, và hiện nay họ không đồng thuận với Trump trong một số vấn đề.  TT Trump đã không thể lộng quyền lấn áp hai ngành tư pháp và lập pháp được.  

Những thí dụ như TT Trump ra sắc lệnh cấm di chuyển (travel ban) và trừng phạt hành chính những thành phố trú ẩn (sanctuary cities) là Trump đã có hành động vi hiến, khiến các toà án không thể im lặng làm ngơ cho TT Trump.  Và thị trưởng các thành phố trú ẩn này phải thưa kiện TT Trump ở các toà án liên bang.  Các nhà lập pháp Mỹ cũng không thể hợp tác với TT Trump để huỷ bỏ Luật Bảo Hiểm Vừa Túi Tiền (Affordable Care Act) hay còn gọi là ObamaCare và thay thế bằng “TrumpCare”; tuy nhiên, TrumpCare còn chưa ai biết chi tiết ra sao, mà Trump hứa hẹn sẽ tuyệt vời lắm.  Nếu huỷ bỏ ObnamaCare thì sẽ có chừng 36 triệu người Mỹ nghèo hoặc lợi tức thấp ở các tiểu bang sẽ bị mất bảo hiểm sức khoẻ, vì liên bang không cho tiền trợ cấp bảo hiểm nữa.  Đã có một số thống đốc tiểu bang và thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang không đồng ý bãi bỏ ObamaCare vì có thiệt hại nhiều hơn ích lợi cho người dân ở tiểu bang của họ.

Để cho TT Trump hiểu rõ vai trò tổng thống Mỹ trong phim trên TV khác với vai trò tổng thống Mỹ hiện tại trên thực tế chính trị Mỹ có cái giới hạn quyền lực của tổng thống; Quốc Hội Mỹ đã từng có những đạo luật giới hạn quyền tổng thống, và ngày gần đây có gửi tới TT Trump một dự luật hạn chế quyền tổng thống tự ý huỷ bỏ lệnh cấm vận một nước cùng với một dự luật mới cấm vận nước Nga.  Một dự luật mới này mà TT Trump rất ghét, không muốn có nó chút nào, vì Trump muốn bãi bỏ lệnh cấm vận nước Nga, nhưng Trump cũng tự biết rằng không thể phủ quyết dự luật mới này.  Như thế, TT Trump đã âm thầm lặng lẽ ký luật mới cấm vận nước Nga.  Thông thường khi tổng thống Mỹ ký cái gì thành luật đều có nhiều người chứng kiến cũng như phóng viên báo chí Mỹ chắc chắn phải có mặt và đăng tin; ngược lại, TT Trump ký luật mới cấm vận nước Nga rất kín đáo, không thấy trình chiếu trên các đài truyền hình Mỹ.

Mặc dù Quốc Hội Mỹ hiện có đa số Cộng Hoà kiểm soát cả hạ viện và thượng viện, các nhà lập pháp Cộng Hoà dường như đã không nêu ra vấn đề TT Trump có thể bị xung khắc quyền lợi (conflicts of interest) và vi phạm điều khoản-tiền thù lao (emoluments-clause violations), nhưng Uỷ Ban Tình Báo Thượng Viện cũng đã quyết liệt tiến hành cuộc điều tra hồ sơ nước Nga-Putin có nhúng tay vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, họ mặc kệ TT Trump than phiền rằng quốc hội vạch lá tìm sâu.  Quốc Hội cũng đã từ chối cấp ngân sách cho TT Trump xây bức tường biên giới Mỹ-Mễ; chuyện này trực tiếp làm cho Trump không thể giữ đúng lời hứa khi tranh cử.

Có lẽ TT Trump cũng nhận ra một thực tế phũ phàng của Chế Độ Donald Trump là các viên chức ngành hành pháp mà TT Trump đứng đầu đang tỏ ra xem thường Trump.  Ông Rex Tillerson, Ngoại Trưởng Mỹ, và bộ ngoại giao của ông ta đã nhiều lần lúng túng bối rối vì có những lời nói của TT Trump và tuyên bố từ Phủ Tổng Thống Trump không phù hợp với chính sách ngoại giao Mỹ hiện nay.  

Đã có tình trạng trống đánh xuôi kèn thổi ngược nên ngay cả Quân Đội Mỹ cũng nhún vai miễn nói tới Trump.  Các chính sách chủ trương về NATO và Châu Á Thái Bình Dương của Mỹ được triển khai và thực hiện vững chắc đều đặn hơn tám năm nay, bây giờ vẫn tiếp tục như vậy, mặc kệ TT Trump có những tuyên bố trái ngược. Vì TT Trump đã không có một chính sách chiến lược gì rõ ràng nên Bộ Trưởng Quốc Phòng James Mattis  đã đang tự mình điều hành toàn bộ Pentagon.  Bộ Trưởng Mattis có những tuyên bố khác với TT Trump như các vấn đề liên quan NATO và “nước Mỹ không ở Iraq để chiếm dầu của bất cứ ai – the US was not in Iraq to seize anybody’s oil”.  Và vừa rồi bộ quốc phòng không để ý tới lệnh cấm của TT Trump vì Trump muốn cấm những người chuyển giới tính (Transgender) được phục vụ trong quân đội. Trong khi hiện có những người chuyển giới tính đang phục vụ lâu năm rất tốt trong những đơn vị ưu tú của Quân Đội Mỹ. Còn một nhân vật quan trọng trong chính phủ Trump đã tỏ ra trái ngược với TT Trump là Đại Sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley.  Trong khi TT Trump không chấp nhận có chuyện nước Nga-Putin nhúng tay gây ảnh hưởng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, thì ĐS Haley tuyên bố rằng “Mọi người đều biết nước Nga có nhúng tay vào cuộc bầu cử 2016 - Everybody knows Russia meddled in the 2016 elections”.  

Chuyện nước Nga-Putin đã và đang ám ảnh TT Trump rất nặng nề, vì mới đây vào ngày 3/8/2017 trong một cuộc tụ tập những người hoàn toàn ủng hộ Trump tại thành phố Huntington, West Virginia, Trump nhắc tới chuyện nước Nga-Putin mà nói nó là “toàn chuyện bịa đặt – total fabrication”, và cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller.  Với những người West Virginia đã ủng hộ Trump dù đúng dù sai, họ không hỏi Trump chuyện nước Nga-Putin nhúng tay vào cuộc bầu cử tổng thống, thì Trump nhắc với họ chuyện đó làm gì.  Trump bị ám ảnh chuyện đó quá nặng nên không lúc nào quên để lo chuyện quản lý cái phủ tổng thống Mỹ và cai trị cả nước Mỹ rộng lớn, rất phức tạp của chúng ta.  Còn vấn đề Do Thái – Palestine, TT Trump tuyên bố huỷ bỏ khả năng có một quốc gia Palestine trong tương lai, thì ĐS Haley lại nói rằng nước Mỹ “tuyệt đối – absolutely” ủng hộ giải pháp hai quốc gia Do Thái – Palestine.  ĐS Haley còn không đồng ý với TT Trump về nước Mỹ đối với các vấn đề nhân quyền và chương trình LHQ.

Hơn nữa, TT Trump đã nói, đã tuyên bố trên mạng xã hội Twitter, và đã có hành động không cần biết tới những phản ứng của thuộc cấp ra sao; trong sáu tháng đầu năm 2017 của chính phủ Trump thì TT Trump đã cho nghỉ việc hoặc phải từ chức tới sáu viên chức chính phủ cấp cao, điều này gây ra những xáo trộn việc làm ở phủ tổng thống vì họ bắt đầu làm việc không bao lâu.  Có lẽ TT Trump không thực sự là một tổng thống Mỹ, Trump chỉ đóng vai một tổng thống Mỹ trong phim trên TV cho nhập vai nhập thần thật giống để thật nổi tiếng.  Khi TT Trump ra lệnh “Mua Đồ Mỹ và Mướn Người Mỹ - Buy American and Hire American”, Trump tỏ ý định điều hành chính phủ bằng những sắc lệnh,và như vậy là không thích hợp lắm; hơn nữa nó có tính cách khẩu hiệu, vì trên thực tế còn rất nhiều khó khăn và chưa thực hiện được tốt.  Nếu Quốc Hội Mỹ không có những luật “Mua Đồ Mỹ và Mướn Người Mỹ” cho thích hợp và sự quyết tâm của các cấp lãnh đạo ban ngành hành pháp thì những sắc lệnh của tổng thống sẽ trở nên rỗng không.  TT Trump đã hứa hẹn nhiều chuyện, thí dụ như chuyện xây bức tường biên giới Mỹ-Mễ, nhưng không có Quốc Hội Mỹ ủng hộ và đồng thuận việc xây bức tường thì chuyện đó sẽ không được thực hiện.

Rất rõ ràng TT Trump đang đối diện với một thực tế phũ phàng là những lời nói và những “tuýt” trên mạng xã hội Twitter của ông ta không còn ảnh hưởng gì nữa, vì sau một thời gian đầu sôi nổi, nay không còn ai thèm để ý tới “tuýt của Trump” nữa rồi. Hơn nữa hiện nay có những “tuýt của Trump” có thể được công tố viên đặc biệt Mueller dùng để buộc tội ông ta.  Sự xáo trộn và sự không có đủ thẩm quyền ở phủ tổng thống Mỹ hiện nay cũng gây trở ngại nhiều cho những phát triển và sự thực hiện đầy đủ các chính sách của chính phủ Trump.  Trong khi đó TT Trump thường xuyên “tuýt” lên mạng xã hội Twitter những lời tuyên bố huênh hoang phóng đại có ý nghĩa trái ngược khiến cho những người được bổ nhiệm chính trị, như Ngoại Trưởng Mỹ Rex Tillerson, hoặc những thuộc cấp của TT Trump phải lúng túng không biết giải thích làm sao cho phù hợp với tổng thống của họ.

TT Trump thường thường nói và làm những việc mà những viên chức cấp cao trong chính phủ Trump không thể tuân theo.  Vì vậy, khi họ nói sự thật là họ nói ngược lại với tổng thống của họ; cho nên họ phải nói lời rào đón thủ thế hoặc họ phớt lờ ra vẻ không biết gì tới lời nói của tổng thống.  Để đối phó với sự không kính trọng tổng thống một cách công khai như vậy, TT Trump cũng đã không làm gì, vì không biết phải làm sao cho thích hợp với sự xem thường của thuộc cấp!  Điển hình là TT Trump cũng đã không thể doạ dẫm thay thế Jeff Sessions ông bộ trưởng tư pháp hiện tại của Trump bằng một bộ trưởng tư pháp mới, nhưng TT Trump chứng tỏ mình là sự nguy hiểm của nền dân chủ nước Mỹ.  TT Trump thực sự đe doạ tự do báo chí, bôi nhọ truyền thông Mỹ là “truyền thông giả, tin vịt – fake media, fake news” và làm hại tiếng tốt, tính cách chính trực của ngành tư pháp nước Mỹ.

Tóm lại, điều hành một phủ tổng thống, quản lý một chính phủ gồm cả ba ngành hành pháp, tư pháp và lập pháp, cũng như cai trị một cường quốc như nước Mỹ rõ ràng không dễ dàng.  Mỗi một sắc lệnh có thể làm thay đổi cuộc sống hàng triệu người đang sống trên nước Mỹ.  Mỗi một chính sách có thể sẽ ảnh hưởng rất lớn tới nước Mỹ và các nước khác trên thế giới.  Rất rõ ràng kể từ ngày 20/1/2017 tới nay Donald Trump đã xa rời thực tế chính trị Mỹ, ông ta chỉ tưởng tượng như đóng vai tổng thống Mỹ trong phim trên TV.  Quả thật mỉa mai Donald Trump chỉ đóng vai tổng thống Mỹ, Trump thực sự không phải tổng thống Mỹ thứ 45 của chúng ta./.

Dr. Tristan Nguyễn – San Francisco, 6/8/2017